Even sparren, je hart luchten of advies vragen. Een tiende van jongeren gebruikt daar weleens AI voor. Tegelijkertijd betwijfelt de grootste groep of programma’s als ChatGPT wel geschikt zijn voor hulp bij mentale problemen.

Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt onder zo'n 1.500 jongeren tussen de 16 en 34 jaar. Waar 10 procent van hen aangeeft al (eens) gebruik te maken van AI-programma's om te praten over hun mentale gezondheid, zou nog eens 10 procent dit overwegen wanneer ze met klachten te maken zouden krijgen.

'Geen oordeel'

Voor het grootste deel van deze jongeren is AI vooral een plek waar ze even hun hart kunnen luchten of een 'luisterend oor' vinden.

Ongeveer de helft (51 procent) van de deelnemers in het onderzoek ziet het als een voordeel dat AI-programma's daarbij niet gelijk oordelen. "Ik kan mijn ei kwijt, schreeuwen en schelden, zonder enig oordeel", vertelt een deelnemer.

Aanvulling op professionele hulp

Een iets kleinere groep gebruikt AI als aanvulling op of overbrugging naar professionele hulp. Bijvoorbeeld omdat zij niet terecht kunnen bij hulpverleners vanwege lange wachtlijsten in de GGZ.

Maar ook omdat ze twijfelden over de informatie van een therapeut. Enkele deelnemers vermoeden dat AI 'objectiever' is dan een psycholoog.

'Een robot kent geen empathie'

Toch zou een ruime meerderheid (76 procent) niet overwegen om AI in te schakelen voor advies wanneer ze niet lekker in hun vel zitten. "Een robot kent geen empathie, terwijl dat juist is wat nodig bij mentale problemen", legt iemand uit.

Daarnaast zijn er zorgen over wat er met de gevoelige informatie gebeurt die je met AI zou delen. Zo zegt een deelnemer: "Ik houd mijn persoonlijke informatie heel ver uit de buurt van bedrijven die erom bekendstaan niet heel zorgvuldig met mijn gegevens om te gaan."

'Nooit zo goed als echte therapeut'

Bovendien twijfelt een grote groep over hoe goed AI mentale klachten kan inschatten en passend advies kan geven. Ruim 7 op de 10 (72 procent) verwachten niet dat AI-programma's ooit zo in staat zijn om hulp te bieden als een echte therapeut.

Deze deelnemers merken bijvoorbeeld op dat AI soms 'te graag' wil helpen en daardoor ook foute adviezen mee kan geven. "Het was duidelijk dat ChatGPT alleen mijn eigen input gebruikte, terwijl een therapeut ook zelf meningen en overwegingen heeft", vertelt een deelnemer.

Helft is tevreden met hulp

Toch heeft voor 51 procent van de jongeren die AI gebruikt om te praten over mentale klachten, dit ook écht geholpen. Deze groep geeft onder andere aan dat het hen hielp om te reflecteren op hun eigen gedachten of inzicht heeft gegeven in hun klachten.

"Ik heb gevraagd om tegengedachten voor mijn negatieve gedachten en dat hielp echt", vertelt een jongere. "Het ging ook een stuk soepeler en sneller."

Beperkt in advies

Anderen stopten juist met het gebruiken van AI, onder andere omdat de mogelijkheden te beperkt waren.

"Ik kwam er vrij snel achter dat het te zwart-wit is om echt verder te helpen", besloot een deelnemer.