Mentaliseren is het jezelf van buitenaf zien en de ander van binnenuit. Om een behandeling aan te gaan en baat te hebben bij een behandeling, moet een cliënt mentaliseren, maar de realiteit is dat veel GGZ-cliënten juist grote moeite hebben te mentaliseren. Angst voor gehechtheidsrelaties, wantrouwen, schaamte en schuldgevoelens in combinatie met een gebrekkig mentaliseervermogen, bemoeilijken het opbouwen van een veilige werkrelatie, hetgeen ze juist nodig hebben. Vanuit hersenonderzoek is duidelijk dat adolescenten in het bijzonder een beperkt mentaliseervermogen hebben omdat in deze leeftijdsfase die hersendelen die specifiek te maken hebben met emotieverwerking en mentaliseren sterk in ontwikkeling zijn. Dit artikel gaat na wat een goede behandeling voor adolescenten met persoonlijkheidsproblematiek (in ontwikkeling) en hechtingsstoornissen is en wat voor deze doelgroep essentiële voorwaarden voor behandeling zijn waardoor zij het al bestaande vermogen tot mentaliseren kunnen optimaliseren en bovendien leren consequenter en effectiever te mentaliseren. Aan de hand van theorie, onderzoek en praktijk worden voordelen van mentaliseren bevorderende therapie (MBT) in klinische psychotherapie bij adolescenten belicht.
Lees het hele artikel gratisOp 3 juni van dit jaar vond het VKJP-congres plaats, met als thema ‘Klassiekers opgepimpt’, naar aanleiding van het uitkomen van het boek Klassiekers van de kinder- en jeugdpsychotherapie. Werken met kind en gezin van Fop Verheij en Charlotte Oele, waarin honderd jaar voor het vak belangrijke ontwikkelingen worden belicht vanuit de belangrijkste referentiekaders. De dag deed ons nadenken over de toepassing van kinder- en jeugdpsychotherapie in een veranderde context van cultuur en tijd waarin de nadruk door marktwerking toenemend ligt op bewezen effectiviteit, kostenbesparing en efficiëntie. Een tijdgeest waarin onze beroepsgroep voor de uitdaging staat om te zorgen dat het procesmatig relationele werken met kinderen, adolescenten en hun gezinnen de tand des tijds zal doorstaan en zijn existentiële eeuwigheidswaarde in de praktijk blijft bewijzen.
Het mensbeeld uit Der Prozess (Kafka, 1925) focust op de gelaagdheid van Joseph K’s belevingswereld bij diens strijd tegen een vijandige buitenwereld. In het eigentijdse’ Zeitoun’ (Eggers, 2009) ligt de nadruk op de competenties en de culturele achtergrond van de protagonist. Weerspiegelt de manier waarop zij worden beschreven het accentverschil in de behandelrelatie tussen psychotherapeut en de ander, toen en nu? Een pleidooi voor empathie bij de paradigmaverschuiving van overdracht naar werkrelatie.
Dit artikel vormt de neerslag van de lezing ‘In de tussentijd’, uitgesproken in het kader van het congres ‘Klassiekers opgepimpt’. Aan de hand van de drie concepten tijd, binding en zingeving, maken we duidelijk dat deze begrippen systeemklassiekers zijn met eeuwigheidswaarde. Ons verhaal richt zich op deze klassieke drie; we beginnen met de tijd om vervolgens de concepten binding en zingeving te integreren in het uiteengezette tijdsbegrip.
Stress belemmert het mentaliseren van ouders, terwijl kunnen mentaliseren hen helpt stress te voorkomen. Om die reden vraagt het verminderen van stress bij de ouders en hulp bij het reguleren van de eigen gevoelens en stemmingen, specifieke aandacht in de IMH-behandeling. Pas dan kunnen ouders los van de eigen beleving en omstandigheden afstemmen op de signalen en behoeften van de baby/het jonge kind. Mentaliseren kan op een hoger niveau komen en het brein van het jonge kind kan zich optimaal ontwikkelen. Huisbezoek kan een voorwaarde zijn voor het slagen van de behandeling. Het voorkomt dat de toch al overprikkelde stressreactiesystemen van ouder en kind verder onder druk komen en de stressfactoren in de dagelijkse gezinssituatie kunnen betrokken worden in de behandeling. Dit kan ook financieel-economisch gunstig effect sorteren.
In de IMH-behandeling op huisbezoek wordt met videobehandeling, ouderbehandeling en babymassage hulp geboden bij het bevorderen van stabiliteit en het toenemen van het mentaliserend vermogen ten behoeve van de gehechtheidsrelatie. Op die wijze wordt getracht intergenerationele overdracht van psychopathologie te voorkomen.
Mentaliseren is het jezelf van buitenaf zien en de ander van binnenuit. Om een behandeling aan te gaan en baat te hebben bij een behandeling, moet een cliënt mentaliseren, maar de realiteit is dat veel GGZ-cliënten juist grote moeite hebben te mentaliseren. Angst voor gehechtheidsrelaties, wantrouwen, schaamte en schuldgevoelens in combinatie met een gebrekkig mentaliseervermogen, bemoeilijken het opbouwen van een veilige werkrelatie, hetgeen ze juist nodig hebben. Vanuit hersenonderzoek is duidelijk dat adolescenten in het bijzonder een beperkt mentaliseervermogen hebben omdat in deze leeftijdsfase die hersendelen die specifiek te maken hebben met emotieverwerking en mentaliseren sterk in ontwikkeling zijn. Dit artikel gaat na wat een goede behandeling voor adolescenten met persoonlijkheidsproblematiek (in ontwikkeling) en hechtingsstoornissen is en wat voor deze doelgroep essentiële voorwaarden voor behandeling zijn waardoor zij het al bestaande vermogen tot mentaliseren kunnen optimaliseren en bovendien leren consequenter en effectiever te mentaliseren. Aan de hand van theorie, onderzoek en praktijk worden voordelen van mentaliseren bevorderende therapie (MBT) in klinische psychotherapie bij adolescenten belicht.
Lees het hele artikel gratis