Wetenschappelijke bronnen laten er geen twijfel over bestaan dat depressie op jeugdige leeftijd niet genegeerd kan en mag worden. Preventie en behandeling van depressie in de adolescentie is van groot belang om erger te voorkomen.
Maar is er in de afgelopen tweeëntwintig jaar veel vooruitgang geboekt wat betreft de kennis over vroegtijdige onderkenning, diagnostiek en effectieve behandeling?
DEPRESSIE
Zit de behandeling van depressieve adolescenten in een dip?
Yvonne Stikkelbroek
Het belang van veerkracht
Laurien Ost, Marie-Lotte Van Beveren & Caroline Braet
‘Mindlight’ en CGT voor angstklachten bij kinderen met een autismespectrumstoornis
Lieke Wijnhoven, Daan Creemers & Roy Otten
Depressie en/of borderline problematiek?
Joost Hutsebaut, Sigrid Geertzema & Christel Hessels
Suïcide- en depressiepreventie bij kinderen en jongeren
Sanne Rasing & Daan Creemers
Medicatiegebruik bij kinderen en jongeren met een depressie
Catrien Reichart
Patrick Luyten over persoonsgerichte behandeling van stemmingsstoornissen (interview)
Henk Linse
Depressie en angst bij jongeren met een lichamelijke aandoening
Elisabeth Utens, Luuk Stapersma, Malindi van der Mheen, e.a.
Gepersonaliseerde therapie bij jeugd: hoe moet dat?
Marija Maric, Joke Smit & Bonny van Steensel
Aanbevolen: Stichting 113 Zelfmoordpreventie
Surya Slamet
Boekbespreking: Angst
Ramón Lindauer
Boekbespreking: Verbinding verbroken
Ramón Lindauer
Als het goed is, dan heeft u dit themanummer over depressie in huis voor 21 januari 2019. Die dag is volgens de Britse psycholoog Cliff Arnall de meest deprimerende dag van het jaar, ‘blue monday’. In deze tijd zijn de dagen nog donker, is maandag de start van uw werkweek en voelen de meeste mensen zich treurig en gedeprimeerd. Ik hoop van harte dat dit voor u niet het geval is. In ieder geval hebt u een themanummer in handen met mooie bijdragen over depressie, waaraan u hopelijk veel leesplezier ontleent.
Lees meerWetenschappelijke bronnen laten er geen twijfel over bestaan dat depressie op jeugdige leeftijd niet genegeerd kan en mag worden. Preventie en behandeling van depressie in de adolescentie is van groot belang om erger te voorkomen.
Maar is er in de afgelopen tweeëntwintig jaar veel vooruitgang geboekt wat betreft de kennis over vroegtijdige onderkenning, diagnostiek en effectieve behandeling?
De rol van emotioneel bewustzijn en emotieregulatie-strategieën bij angst, boosheid en verdriet in de ontwikkeling van depressieve symptomen tijdens de adolescentie.
De auteurs onderzochten het verloop van angstklachten tijdens een angstbehandeling bestaande uit zeven gamesessies met Mindlight en twee CGT-sessies bij een achtjarige jongen met autismespectrumstoornis (ASS). Dat gaf een eerste indruk van het effect van Mindlight wanneer het samen met (elementen van) een bestaande behandeling (CGT) wordt aangeboden aan kinderen met ASS en angstklachten.
Rationale voor vroege interventie bij borderline problematiek en richtlijnen voor diagnostiek en behandeling.
De auteurs bespreken in dit artikel bespreken de stand van zaken in de wetenschappelijke literatuur rondom het ontstaan en voorkomen van depressieve klachten, depressieve stoornissen en suïcidaal gedrag bij jongeren, en laten zien welke gevolgen dat heeft op korte en lange termijn. Ook bespreken ze de evidentie van suïcide- en depressiepreventie en op welke manier dat uitgevoerd zou kunnen worden.
Behandeling van depressie bij kinderen en jeugdigen begint zelden met medicatie, maar meestal met een vorm van psychotherapie. Indien medicatie wordt gegeven is dit altijd in combinatie met psychotherapie. Medicatie voor depressie bij kinderen en jeugdigen dient, gezien de complexiteit, de risico’s en relatief lage frequentie, voorgeschreven te worden door kinder- en jeugdpsychiaters. Onder de twaalf jaar wordt zeer zelden medicatie voorgeschreven.
Interview over depressie bij adolescenten met Patrick Luyten, professor psychoanalytic studies bij de University College London (UCL) en hoogleraar klinische psychologie aan de Katholieke Universiteit Leuven. Hij is een bekend pleitbezorger van mentalization based treatment (MBT) en streeft naar een persoonsgerichtere benadering van stemmingsproblematiek, meer focus op ontwikkelingsfactoren en onderliggende kwetsbaarheid, en wil de beschuldigende vinger veel minder naar de ouders wijzen.
Lees gratis de webversie van dit interview.
Kinderen en jongeren met een lichamelijke aandoening hebben een verhoogd risico op depressie en angst, zowel op symptoomniveau als op niveau van klinisch gediagnosticeerde stoornissen. Depressie en angst kunnen verband houden met de aandoening, medicatie, pijn, stress vanwege ingrepen en ziekenhuisopnames, genetische kwetsbaarheid voor depressie en angst van het kind en diens temperament. Ook zijn ouderlijke opvoedingsstijlen en angst van invloed op depressie en angst bij deze kinderen. Dit artikel behandelt deze aspecten en de innovatieve psychosociale interventies voor aangeboren hartafwijkingen, inflammatoire darmziekten, zichtbare aandoeningen en het syndroom van Turner. Aanbevelingen voor structurele screening en evidence-based behandeling van depressie en angst bij deze kinderen komen aan bod.
Personaliseren van jeugdtherapie is een belangrijk thema in de hedendaagse ggz. In dit artikel noemen de auteurs voorbeelden van bestaande initiatieven om de therapie te personaliseren en aan te laten sluiten op de vraag van een individuele cliënt of van een gezin. Ze bespreken een casus afkomstig uit recent eigen onderzoek, die de effecten van gepersonaliseerde therapie voor kinderen en jongeren met angst illustreert, en sluiten af met een aanbeveling om single-case experimentele designmethodieken vaker te gaan implementeren om zo een meer geïnformeerd personalisatieproces te ontwikkelen.
Stichting 113 Zelfmoordpreventie is de nationale organisatie voor preventie van zelfmoord. Het idee voor de stichting (voorheen 113Online) is ontstaan uit het taboe op spreken over zelfmoord. Terwijl praten en contact maken juist zo essentieel is in suïcidepreventie. De website 113.nl biedt hulp voor cliënt, diens omgeving en de hulpverlener.
Een boek over angst past uitstekend in dit themanummer over depressie, want de comorbiditeit met angst is hoog. Dit is een bijzonder boek. De emotie angst wordt niet alleen beschreven als een vluchtreactie, maar krijgt veel meer diepgang. De auteur wil een taboe doorbreken, namelijk dat angst laf is en dat je het eigenlijk niet moet zijn.
De auteur, Johann Hari – die sinds zijn puberteit lijdt aan depressies – komt met negen oorzaken van depressie en geeft zeven mogelijke oplossingen. Voor de lezer een interessante zoektocht. Een belangrijke aspect is een zinvol leven met anderen, een leven dat betekenis heeft. Juist de psychotherapeut is de persoon die betekenis helpt geven aan iemands leven. Opmerkelijk is dat de auteur de woorden psychotherapie en psychotherapeut niet gebruikt in zijn boek.
